فهرست
استان زنجان
استان زنجان که آن را فلات زنجان نیز می نامند ، در ناحیه مرکزی شمال غربی ایران واقع شده است.
- استان زنجان از شمال به استانهای اردبیل و گیلان از شرق به استان قزوین
- از جنوب به استان همدان از جنوب غربی و غرب به استان های کردستان و آذربایجان شرقی محدود است.
- برای اطلاع از دیگر استان های ایران به مجله سفر سایت ما مراجعه فرمایید
موقعیت استان زنجان
شهرهای مهم استان زنجان
- ابهر ، خدابنده ، زنجان و…
اماکن مذهبی ، طبیعی و تاریخی استان زنجان
غار تاریخی گلجیک استان زنجان
- این غار در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی استان زنجان در ارتفاعات مشرف به روستای
- حاج ارش از توابع شهرستان زنجان واقع شده است.
- در حال حاضر دسترسی سواره به آن امکان ندارد.
- این غار عظیم به طور طبیعی از فرسایش سنگهای آهکی موجود در غار پدید آمده و
- با داشتن آب و هوای مناسب داخل آن مامن انسان دوران پیش از تاریخ بوده است
- ابعاد آن ۷۰۰ متر در ۱۰۰ متر و به ارتفاع تقریبی ۵۰ متر قرار گرفته است.
- در داخل غار ابزار ، ادوات ، تیغه های سنگی و استخوان شکاری به مقدار فراوان دیده میشود.
- مضافا بر اینکه صخره های جنوبی غار از سنگهای مرمر سبز بسیار ارزنده تشکیل
- گردیده که میتواند مورد بررسی و بهره برداری و استخراج قرار گیرد.
غار کتله خور در دل کوههای آهکی استان زنجان
- غار کتله خور غاری است خشکی – آبی ، واقع در استان زنجان در ۸۰ کیلومتری جنب خدابنده
- و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان و ۴۱۰ کیلومتری تهران.
- غار تاریخی کتله خور در جنوب روستای گرماب واقع شده و از مرکز بخش ۱۰ کیلومتر
- با استفاده از معبر ماشین رو فاصله دارد، این فاصله در مسیر پیاده به دو کیلومتر تقلیل می یابد.
- غار کتله خور با طول تقریبی ۱۰ کیلومتر ابتدا در سال ۱۳۳۱ هجری شمسی توسط گروه
- کوهنوردی زنجان مورد بازدید قرار گرفته و احیانا گزارشی نیز در این رابطه ارائه شده است.
- این غار بطور طبیعی از شسته شدن و فرسایش آهک و حرکات تکتونیکی ایجاد گردیده و
- تعیین قدمت آن مستلزم انجام آزمایشهای پتاسیم آرگون یا جهت قطب مغناطیسی است.
- دهانه این غار در ارتفاع ۱۱ متری از سطح مسیل که مشرف بر آن است قرارگرفته و در
- وضعیت فعلی قطری معادل ۱/۴۰ متر دارد ابتدای غار تا عمق ۱۵۰ متری شبیه به راسته
- بازارهای معمولی است با این تفاوت که عناصر و اندامهای آن اندکی از بازار کوچکتر است.
- کف این قسمت از لایه ضخیمی از خاک و خاکستر پرنموده است.
درباره غار
- از عمق ۱۵۰ متری تا عمق ۷۰۰ متری گشایش نسبتا زیادی در غار حاصل شده و شعب متعددی به وجود آمده است.
- پس از عبور از این منطقه محل وسیع و مسطحی ظاهر میشود که به شبستان مساجد شبیه است ،
- در ضلع شرقی آن برکه آبی به ابعاد ۳۵ متر وجود دارد که داری آبی زلال و گوارا است.
- در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی ، تفریحی و ورزشی تقسیم شده است.
- بخش ورزشی آن تنها مورد استفاده غارنوردان و صخره نوردان قرار میگیرد حدود ۴ کیلومتر است
- که البته هنوز انتهای آن کشف نشده است، بخش تفریحی غار نیز که جهت بازدید عموم مورد
- استفاده قرار میگیرد حدود ۲ کیلومتر مسیر مستقیم است.
- بخش فرهنگی غار نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد قسمت اصلی آن دالانی است
- طبیعی که جهت برگزاری مراسم مختلف مورد استفاده قرار میگیرد ، البته این دالان هیچگونه
- راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن به صورت مصنوعی کنده شده اما خود دالان تماما طبیعی بوده است.
- غار کتله خور از لحاظ کیفیت بلورها و قندلیها ، زیبایی و متعدد طبقات اولین غار آهکی جهان شناخته شده است.
چشمه های غار کتله خور
- وجود چشمه های آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفره های متعدد طبیعی هم از ویژه گیهای منحصر به فرد این غار است.
- علاوه بر تمامی این مسائل در غار کتله خور همانطور که در قبل آمد میتوان تجمع های متفاوتی مشاهده کرد
- که یکی از این تجمع های زیبا و جالب توجه استالاگمبت هایی است که بسیار شبیه
- به عروس و داماد هستند و به همین اسم نامگذاری شده اند.
غار خرمنه سر استان زنجان
- این غار در کوه سر به فلک کشیده و بلند خرمنه سر در سمت شمالی روستای شاه نشین و یا
- به اصطلاح متداول و معمول محل (شانیش) واقع گردیده که غار عظیم و باابهت خرمنه سر در دل
- این کوه و در ارتفاع ۱۶۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد، برای رسیدن به دهانه غار در ابتدا از بستر
- رودخانه ای که از کوههای شانیش سرچشمه میگیرد همچنین از میان درختان سرسبز و زیبای زیتون
- و انجیر باید گذشت و به سوی ارتفاعات شمالی پیش رفت، از مدخل شبکه مانند غار که پای به درون
- می گذاریم سنگهای خارا و به دنبال آن سنگهای سفید و آهکی فرا گرفته اند و در اینجا قسمتهای
- مختلف و زوایای غار فرعی به پایان میرسد. در فاصله ۵۰ متری این دهانه بزرگ حفره ای شبیه به
- دهانه چاه وجود دارد که برای ورود به این حفره باید به حالت خزیده و درازکش حرکت کرد به محض ورود
نگاهی به غار خرمنه سر
- به داخل حفره پر رمز و راز دنیایی پر از دیدنیها و شگفتیها در برابر چشمان حیرت زده دیدار کنندگان پدیدار میشود.
- ادامه راه طولانی و تونل مانند است، بار دیگر دهانه چاهی بزرگ دیده میشود پایین رفتن از چاه مهارت و
- بی باکی لازم دارد زیرا انتهای آن مشخص نیست، پیدا شدن ظروف شکسته سفالین حاکی از این مسئله است
- که در گذشته های دور این غار محل زندگی و یا پناهگاه قوم و قبیله ای بوده است.
- هنگامی که از چاه گذشتیم به دخمه ای میرسیم که زیاد جلب توجه نمیکند ولی برای گذر از آن باید طناب کوهنوردی داشت.
- کف دهلیزی که در آنجا وجود دارد شباهت بسیار زیادی به بنای بازارهای قدیمی دارد و در چند نقطه آن
- در فاصله های ۲۰ یا ۳۰ متری طاقچه های کوچکی با دست کنده و حفر شده است برای اینکه
- وضعیت و موقعیت محل کاملا مجسم و مشخص باشد به جرات میتوان گفت که در کف این قسمت از غار
- یک مسابقه دو سرعت با شرکت چند نفر دونده انجام داد، با مشاهده این دهلیز باید قبول کرد
- که بازهم قسمتهایی از غار نادیده و ناشناخته مانده است ، پس باید به پیشروی ادامه داد.
بقعه امام زاده سید ابراهیم (ع) استان زنجان
- بقعه امام زاده سید ابراهیم یکی از بقاع متبرکه در سطح شهر زنجان استان زنجان است.
- علمای فن در شجره نامه آن حضرت اختلاف دارند.
- جمعی ایشان را ابراهیم بن موسی بن جعفر (ع) میدانند و جمعی دیگر ایشان را
- ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن الحسن (ع) ذکر نموده اند، ضریح حرم که در اصفهان ساخته شده است
- در سال ۱۳۵۸ نصب گردیده، قدیمی ترین قسمت این بقعه سر در ورودی سمت شمالی و
- مناره های واقع در طرفین آن می باشد، این سردر ، در سال ۱۳۴۱ توسط معمار ابراهیم سلطانی
- ساخته شده و بالای مناره ها آیه ای از سوره مبارکه احزاب به خط زیبای ثلث نوشته است.
- لازم به توضیح است که شهر زنجان مذهبی ترین شهر میباشد به
- این دلیل که در محدوده بازار دارای مساجد و تکایای زیادی است.
مسجد جامع معروف به مسجد سید استان زنجان
- این مسجد در مرکز شهر قرار گرفته ، از ضلع غربی با بازار قیصریه و از ضلع شرقی با معبر موصوف به
- کوچه مسجد سید و از جبهه شمالی با خیابان امام و سبزه میدان استان زنجان در ارتباط است.
- این مجموعه یکی از بناهای ارزشمند داخل شهر است.
- صحن این مسجد به شکل مربع مستطیل بوده و دارای ۴۸ متر طول و ۳۶ متر عرض میباشد.
- در وسط این صحن یک واحد حوض بوده و گرداگرد آن را به استثنای جلوی
- حجره ها و شبستانها ، باغچه های پرگل و گیاه پوشانیده است.
- گنبد مسجد جامع با کاشیهای فیروزه ای پوشانیده شده و در آن سوره مبارکه الدهر
- به خط ثلث چشمها را معطوف به خود میکند، در انتهای فوقانی بنا علامتی را برنز به
- شکل گوی که مخروط نازکی برآن متصل شده پایان گنبد اعلام میکند.
- بسیار ظریف و شکننده است و عدم رسیدگی و رها شدن حفاظت فیزیکی
- در این بنا موجودیت این بنا را در خطر جدی قرار دارده است.
بنای رختشویخانه استان زنجان
- این بنا در قلب بافت قدیمی شهر که منطبق بر حصر میباشد در منطقه پر تراکم مسکونی ،
- موسوم به عباس قلی خان و محل معروف به گودال بابا جمال احداث شده است که
- امروزه خیابان سعدی از وسط به فاصله یکصد متری از سمت غربی
- آن عبور کرده و از طریق کوچه فرهنگ به بنا مرتبط است.
- این بنا توسط دو برادر که یکی معمار و دیگری بنا بوده اند در مدت ۱۵ ماه بنا گردیده است.
- آب این مجموعه از قنات حاجی میربهاء الدین تامین میشده است.
- این مجموعه را میتوان به دو بخش تقسیم نمود
بخش نخست
- محل مدیریت رختشویخانه بوده ، و آن شامل حیاط و قسمت مسکونی است؛
- حیاط محوطه ای است به شکل مربع و مستطیل که شامل درختکاری و فضای سبز است.
بخش دوم
- فضاهای مربوط به امر شستشوی رخت است که از چهار قسمت تشکیل یافته ،
- قسمت اول خزینه یا محل جمع آوری آب است ، این مخزن در منتهی الیه سمت شمالی
- مجموعه و مشرف به سالن شستشو قرار دارد ، سقف مخزن هماهنگ با سقف سالن متشکل
- از سه واحد طاق میباشد ، فضای داخل بنا با نقاشی بسیار زیبا طراحی و اجراء گردیده این فضا
- توسط ۱۱ واحد ستون به طور قرینه سالن را به ۲ قسمت تقسیم نموده
- که فاصله ستونها در جهت طولی تقریبا ۵ متر است.
درباره رختشویخانه
- محل شستشوی رخت به طور قرینه از ۴ واحد حوضچه و مجاری آب در حد فاصل حوضچه ها
- تشکیل یافته ، آب مورد نیاز ابتدا پس از عبوراز یک مجرابطول یک متر به حوض نخستین داخل شده
- و از سرزیر آن به حوض دومی سرازیر میگردد ، در طرفین شرقی و غربی این حوض دو
- مجرای آب قرار گرفته تا انتهای سالن به حوض رومی امتداد می یابد.
- از آنجایی که رخت از نظر شستشو و دفع آلودگی از درجات بسیار کثیف و آلوده به
- درجات لباسهای نزدیک به تمیز تقسیم میگردد ، لذا محل شستشوی رخت نیز به چهار قسمت تقسیم شده ،
- ابتدای شستشو که از انتهای جریان آب است حوضچه مخصوص لباسهای بسیار کثیف و
- لباسهای مربوط به افراد با امراض بوده و مجرای آب واقع در حد فاصل حوضچه دوم و سوم
- مخصوص لباسهای نسبتا تمیز و محل آبکشی و حوضچه چهارم مخصوص شستشوی
- ظروف آشپزخانه و بالاخره حوضچه آخری که اولین حوض از حرکت آب موازین بهداشتی انجام میگرفته است.
- با مطالبی که به عمل آمده است چنین مجموعه ای با عملکرد یاد شده در هیچ جا ملاحظه نگردیده است.
- سیستم کلی آن را به سادگی میتوان با مساجد عباس قلی خان دروازه اراک ، مسجد و تکیه قهرمان مقایسه نمود.
چمن طبیعی سلطانیه استان زنجان
- این چمن با وسعت تقریبی ۳۵ کیلومتر مربع به طول ۲۰ کیلومتر و عرض متوسط ۲ کیلومتر
- در سمت جنوب فلات زنجان و با امتداد شرقی – غربی استان زنجان قرار گرفته است.
- در متون جغرافیایی چمن سلطانیه به نام پرری (بهترین نوع علفزارهای دنیا که ارتفاع علف آن به ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر میرسد)
- یاد میشود ، این چمن محوطه ای به مساحت ۲۵۰ هکتار است.
- این محوطه ۷۰۰۰ ساله عامل اصلی شکل گیری شهر تاریخی سلطانیه است ،
- از اینرو و اهمیتی کمتر از گنبد سلطانیه ندارد ، همچنین حافظ ابرو در کتاب تاریخی
- مبارک غازانی در مورد چمن سلطانیه چنین آورده است :
- «ییلاقی به غایت منتزه است و قرای بسیاری در حوالی آن ، و مرغزارهای خوب و
- هوای خوش و سردسیر و گرمسیر نزدیک و علف خوار بسیار دارد».
گنبد سلطانیه استان زنجان
- گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد آجری جهان و مقبره اولجایتو ، حکمران ایلخانی است که
- نام خود را به سلطان محمد خدابنده تغییر داد.
- این بنا مسجدی است بسیار زیبا از نظر معماری و تزیین در دنیا مشهور است.
- این بنا در ۳۵ کیلومتری شرق زنجان استان زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه در دوران
- حکومتی سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) در مدت ۱۰ سال از سال ۷۰۳ تا ۷۱۳ هجری قمری احداث شده است.
- برخی مورخین مدعی اند الجایتو که به دین اسلام و مذهب شیعه گروید ، با ساختن این بنا قصد
- داشت تا پیکر مطهر امامان اول و سفر شیعیان را به این مکان منتقل کند. انتقال اجساد مطهر ائمه
- به خاطر مخالفت شدید علمای شیعه یا به قولی خواب سلطان که حضرت علی ابن ابیطالب را ناراضی دیده بود ،
- انجام نگرفت، بنابراین سلطان ایلخانی مصمم شد که دوباره این بنا را به آرامگاهی برای خود اختصاص دهد.
- ارتفاع گنبد سلطانیه ۵/۴۸ متر و قطر دهانه گنبد ۵/۲۵ متر میباشد.
- این بنا در زمان برپایی ، عظیم ترین گنبد در جهان بوده که منشا احداث بناهای عظیمی در جهان گردیده است.
- کلیسای جامع مریم مقدس (سانتاماریا) در فلورانس ایتالیا و مسجد ایاصوفیای ترکیه که
- پس از گنبد سلطانیه بنا گردیده اند مهمتر از این گنبد باشکوه دوران ایلخانیان میباشد.
- دومین فضای آرامگاه اولجایتو تربت خانه است.
- وجه تسمیه این نام (تربت خانه) روایتی است که بر اساس آن
- در ساخت بخش هایی از بنا از تربت کربلا استفاده شده است.
- سردابه از دیگر فضاهای جانبی گنبد است که در ضلع جنوبی و در زیر تربت خانه واقع شده است.
- به گواه نوشته جامع التواریخ رشیدی ، سلطان اولجایتو پس از انجام
- تشریفات و مراسم کفن و دفن در سردابه مدفون شده است.
معبد داش کسن (ویر) یا اژدهای پنهان استان زنجان
- روستای ویر از توابع ابهر استان زنجان میباشد و در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی سلطانیه قرار گرفته است.
- در حدود ۴ کیلومتری شرق این روستا معبد سنگی وجود دارد که به معبد صخره ای داش کسن
- یا اژدها معروف است و در حدود ۷۰۰ سال قدمت دارد که با ویژگیهای خاص در دل کوه حجاری شده است.
- دلیل اینکه این اثر به اژدها معروف است این است که در طرفین معبد نقش دو اژدهای حجاری شده وجود دارد
- که در محوطه ای به طول ۹۰۸ و عرض ۶۲۰ متر ساخته شده و به وسیله دیوارهای سنگی محصور گردیده.
- گویی این حصار پنج فصل کاوش توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی کشور است این
- بنای عظیم با در نظر داشتن آثار دیگری از معماری صخره ای که در
- گوشه و کنار این مملکت باقی مانده از ویژگیهای برخوردار است.
خانقاه چلبی اوغلو استان زنجان
- خانقاه و مقبره چلبی اوغلو بنایی ۸ ضلعی با گنبدی یک پوش میباشد که در قرن ۸ ساخته شده است.
- مقبره چلبی اوغلو بنایی ۸ گوش زیبایی به اضلاع ۵/۴ متر میباشد که در نهایت سادگی و استحکام
- ساخته شده است ارتفاع این مقبره ۱۶ متر و ارتفاع گنبد ۶ متر است که پایه های آن از سه ردیف
- سنگ سبز تراش تشکیل یافته و بقیه بنا با آجرهایی ظریف و با دقت و ذوق فراوان ساخته شده است.
مقبره ملاحسن کاشانی استان زنجان
- مولانا حسن بن محمد کاشانی آملی معروف به حسن کاشی متخلص به کاشی ،
- از شاعران نامی قرن ۸ استان زنجان میباشد. وی بنا به اعتقادات درونی ، در اشعار خود مدح اشخاصی ننموده و
- پیوسته ذوق خود را در مداحی و ذکر مناقب خاندان عصمت و تقوا و پیشوایان تشیع مخصوصا
- حضرت علی (ع) مصروف داشته اند ، به همین جهت زندگی خود را به مناعت و تقوا سپری نموده است.
- مقبره این شاعر در مغرب سلطانیه و در ۲ کیلومتری جنوب گنبد استان زنجان واقع شده است.
- عده ای آن را از بناهای دوره صفوی میدانند و بسیاری نیز آن را به اوایل قرن ۸ نسبت میدهند.
- در دوران فتحعلی شاه این بقعه تعمیر و اشعاری به خط نستعلیق در داخل گنبد به صورت کتیبه گچبری شده است.
ایجاد شده با ♥ توسط تیم طبیعت گردی لارک