تعریف اقامتگاه بومگردی و تفاوت با هتل و اقامت سنتی
اقامتگاه بومگردی، فضایی بومی و سازگار با طبیعت است که با مصالح محلی مانند چوب و کاه گل ساخته می شود و تجربه ای اصیل از زندگی مردم منطقه را ارائه می دهد. برخلاف هتل های مدرن که بر امکانات لوکس و خدمات استاندارد تمرکز دارند، اقامتگاه های بومگردی بر نزدیکی با طبیعت و معاشرت با جامعه محلی تاکید می کنند. در این اقامتگاه ها مهمان می تواند نان تنوری و غذاهای سنتی را بچشد و در فعالیت های محلی حضور داشته باشد. تفاوت دیگر با اقامتگاه های سنتی در رعایت اصول زیست محیطی است؛ اقامتگاه های بومگردی از انرژی های تجدیدپذیر استفاده می کنند و کمترین آسیب را به محیط وارد می سازند. در حالی که هتل ها اغلب در شهرها واقع اند و صرفا فضای نوستالژیک دارند، بومگردی ها با تلفیق معماری بومی، فرهنگ محلی و آرامش طبیعی، سفری پایدار و متفاوت را به مسافران هدیه می دهند.
انواع اقامتگاه های بوم گردی در ایران
اقامتگاه های بوم گردی در ایران به دلیل تنوع اقلیمی و فرهنگی کشور، تجربه های متفاوتی را برای سفر به طبیعت و آشنایی با سبک زندگی محلی فراهم می کنند. این اقامتگاه ها با معماری بومی و استفاده از مصالح طبیعی ساخته می شوند تا ضمن حفظ محیط زیست، گردشگری پایدار را ترویج دهند. هر منطقه از ایران با توجه به شرایط آب و هوایی خود نوع خاصی از اقامتگاه های بومگردی را ارائه می دهد:
- اقامتگاه های کویری: در دل سکوت و آسمان پرستاره کویر، خانههای خشتی و کاهگلی با بادگیر و حیاط مرکزی حس زندگی سنتی را زنده میکنند. گردشگران میتوانند در روستاهای یزد، خور و بیابانک یا کویر مصر، شبنشینی کنار آتش، شترسواری و رصد ستارگان را تجربه کنند.
- اقامتگاه های جنگلی: کلبه های چوبی شمال در مناطق سرسبز گیلان، مازندران و گلستان با بام های شیروانی و ایوان های باز ساخته شده اند تا با باران و رطوبت هماهنگ باشند. پیاده روی در مسیرهای جنگلی، نوشیدن چای آتش و چشیدن غذاهای محلی از جذاب ترین بخش های این اقامت است.
- اقامتگاه های ساحلی و جزیره ای: در جنوب ایران، از قشم تا چابهار، خانه های کپر و سازه های نخل و حصیر با معماری سبک و تهویه طبیعی ساخته می شوند. اقامت در این محل ها فرصتی برای آشنایی با آیین های صیادی، قایق سواری و خوردن غذاهای دریایی تازه است.
- اقامتگاه های عشایری: در میان ایل های قشقایی، بختیاری و شاهسون می توانید در سیاه چادرهای پشمی اقامت کنید و با زندگی کوچ نشینان همراه شوید. مشارکت در دامداری، صنایع دستی و موسیقی محلی، تجربه ای ناب از فرهنگ زنده عشایری به شما می دهد.
معماری بومی و مصالح سازگار با اقلیم در اقامتگاه های بومگردی
در اقامتگاه های بومگردی، معماری بومی و استفاده از مصالح سازگار با اقلیم، پایه ای ترین اصل طراحی محسوب می شود. این رویکرد، پیوندی میان سنت، اقلیم و پایداری ایجاد می کند تا فضاها علاوه بر زیبایی، با محیط طبیعی و شرایط آب و هوایی منطقه در تعادل باشند. در ایران، عناصر شاخصی چون بادگیر، کپر، چینه و سنگ، چهار رکن اصلی این معماری به شمار می آیند:
- بادگیرها: نماد معماری کویری ایران هستند و عملکردی چون تهویه طبیعی دارند. بادگیر با هدایت جریان هوا به داخل فضا، دما را در خانه های خشتی یزد و کرمان متعادل نگه می دارد. این سازه سنتی بدون استفاده از انرژی مصنوعی، خنکایی پایدار در اقامتگاه های کویری ایجاد می کند.
- کپر: سازه ای سبک و حصیری است که در جنوب ایران، به ویژه در هرمزگان و سواحل مکران، ساخته می شود. دیواره های آن از برگ نخل و حصیر بافته شده اند تا هوا آزادانه جریان یابد و گرمای شدید کاهش پیدا کند. طراحی دایره ای کپر نیز مقاومتش را در برابر بادهای ساحلی بالا می برد.
- چینه: دیوارهای ساخته شده از خاک، کاه و آب است که پس از فشرده سازی در قالب، عایق طبیعی گرما و سرما محسوب می شود. این مصالح در مناطق مرکزی و خشک ایران کاربرد فراوان دارند و باعث پایداری حرارتی اقامتگاه های بومگردی می شوند.
- سنگ: در نواحی کوهستانی شمال و غرب کشور، سنگ به عنوان ماده ای مقاوم و بومی به کار می رود. دیوارهای ضخیم سنگی نه تنها در برابر سرما و رطوبت دوام بالایی دارند، بلکه جلوه ای اصیل و هماهنگ با طبیعت کوهستانی ایجاد می کنند.
تجربه غذای محلی، آیین ها و هنرهای دستی در اقامتگاه ها
آداب اقامت مسئولانه و تعامل با میزبان و جامعه در اقامتگاه بوم گردی
در حین اقامت در یک اقامتگاه بوم گردی، مهم است که رفتار مناسبی داشته باشید تا تجربه تان برای شما و میزبانتان مثمرثمر باشد. در ادامه نکاتی برای رفتار مناسب در اقامتگاه بوم گردی ذکر شده است:
۱- محیط طبیعی و محل اقامت را حفظ کنید. زبالهها را به محل مناسب دور انداخته و از منابع طبیعی به اندازه کافی مراقبت نمایید.
۲- احترام و مودبیت در برخورد با میزبان اقامتگاه بسیار مهم است. گفتوگوها و تعاملات را با احترام و مهارت انجام دهید.
۳- همیشه به قوانین و مقررات محلی پایبند باشید. این شامل مواردی مانند محدودیتهای شهری، زمانهای سکوت و سایر مقررات میشود.
۴- اگر در مناطق طبیعی با حیوانات و پرندگان مواجه شدید، از دست آنها فاصله نگه دارید و آنها را از نزدیک تحریک نکنید.
۵- به صرفهجویی در مصرف انرژی و منابع توجه نمایید. مثلاً نورها و دستگاهها را به مدار تاخیری اتصال دهید و آب را مصرف بهینه داشته باشید.
۶- از میزبانتان سؤال کنید که چه زمانی میتوانید از تلفن همراه خود استفاده کنید تا شبکههای بیسیم را برای مکالمات کوتاهتر نگه دارید.
۷- اگر میزبانتان فعالیتهای محلی معرفی کرد، شرکت در آنها به تجربه شما افزوده خواهد شد.
۸- تلاش کنید با میزبان و دیگر مهمانها در ارتباط باشید و از این فرصت برای آشنایی با فرهنگ و زندگی محلی بهرهبرید.
۹- از خرید از فروشگاهها و بازارهای محلی حمایت کنید تا به اقتصاد محلی کمک نمایید.
امنیت، حریم خصوصی و بهداشت در فضاهای مشترک
ویژگیهای اقامتگاه بومگردی چیست؟
ویژگی های اقامتگاه های بومگردی ممکن است متنوع باشند، اما معمولا شامل موارد زیر می شوند:
۱- این اقامتگاه ها در مناطقی با محیط طبیعی زیبا و دور از شهرها و صنعت واقع می گردند. مثلا در کوهستان ها، جنگل ها، روستاها یا کنار رودخانه ها.
۲- اغلب اقامتگاه های بومگردی از خانه های محلی یا خانه های سنتی به عنوان مکان اقامتی استفاده می کنند، که به مسافران اجازه می دهند در محیط های معمولی مردم محلی زندگی کنند.
۳- مسافران می توانند در فعالیت های روستایی شرکت کنند و با فرهنگ و زندگی مردم محلی آشنا شوند، مثلا کشاورزی، دامداری یا تهیه غذا.
۴- ممکن است اقامتگاه های بومگردی برنامه هایی داشته باشند برای معرفی تاریخچه و فرهنگ محلی به مسافران.
۵- اغلب اقامتگاه های بوم گردی غذاهای محلی و سنتی ارائه می دهند تا مسافران تجربه طعم های محلی را داشته باشند.
۶- این اقامتگاه ها معمولا فعالیت هایی در فضای طبیعی ارائه می دهند، مثل پیاده روی، دوچرخه سواری، کوهنوردی و ماهیگیری.
وسایل و مدارک لازم برای بومگردی
برای بومگردی، شما نیاز به برخی وسایل و مدارک خاص دارید. ویژگی های دقیق مورد نیاز می تواند به وسیله محیط و شرایط مسافرتی مختلف باشد، اما در کل، موارد زیر ممکن است به شما کمک کنند:
- لباسهای راحت و مناسب برای شرایط آب و هوایی و فعالیت های بومگردی
- کفش های راحت و مناسب برای پیاده روی
- کیف یا چمدان
- تجهیزات شخصی
- لوازم بهداشتی شخصی (شامل صابون، مسواک، خمیر دندان و محصولات بهداشتی دیگر) برای حفظ بهداشت در سفر
- اگر قصد آشپزی در محل را دارید، لوازم آشپزی اساسی مثل ظروف، دستگاه های آشپزی و مواد خوراکی را بردارید
- چراغ قوه یا چراغ کمپینگ برای استفاده در شب
- کیت اورژانس
- دستمال های مرطوب و کاغذ توالت
- دوربین و لوازم جانبی
- تلفن همراه، تبلت یا لپتاپ و شارژرهای مربوطه