آیا تا به حال فکر کرده اید چرا جزیره هرمز به «نگین خلیج فارس» شهرت دارد؟ این جزیره کوچک با خاک های رنگین، سواحل درخشان و غارهای شگفت انگیزش، ترکیب نادری از طبیعت، تاریخ و هنر را فراهم کرده است. برای شناخت جاذبه های جزیره هرمز به ویژه قلعه پرتغالی ها، دره رنگین کمان، غار الهه نمک و سایر دیدنی های جزیره، ادامه مقاله را بخوانید.
جزیره هرمز یکی از جزایر جنوب ایران است که جاذبه های طبیعی و گردشگری زیادی دارد. در ادامه با جاذبه های جزیره هرمز بیشتر آشنا می شویم.
در دل جزیره هرمز قلعه پرتغالی ها با دیوارهای سرخ فام و معماری نظامی خاص خود، یکی از شاخص ترین یادگارهای قرن شانزدهم میلادی در ایران و از جاذبه های جزیره هرمز است. این دژ مستحکم در سال ۱۵۰۷ میلادی به فرمان آلفونسو آلبوکرک ساخته شد و بیش از ۱۱۰ سال پایگاه اصلی پرتغالی ها برای کنترل مسیرهای تجاری بین هند و اروپا بود.
قلعه در ابتدا ۲۰ هزار متر مربع وسعت داشت و اکنون تنها ۱۵ هزار متر مربع آن باقی مانده است. دیوارهای ۳.۵ متری و برج های ۱۲ متری، جلوه ای از اقتدار نظامی آن دوران را نشان می دهند. فضاهای داخلی قلعه شامل آب انبار بیضی شکل با ظرفیت ۲۶۳ مترمکعب آب، کلیسا، زندان، انبار اسلحه و اتاق های سربازخانه است. این قلعه در سال ۱۶۲۲ میلادی به فرمان امام قلی‌خان از سلطه پرتغالی ها خارج شد و در سال ۱۳۷۷ به ثبت ملی درآمده است.
در محله ی قدیمی از جزیره هرمز، موزه دکتر احمد نادعلیان یادگار هنرمندی است که با هنر محیطی، روح تازه به این جزیره بخشید. این موزه در سال ۱۳۸۸ از یک خانه ویران بازسازی شد و در ۱۳۹۳ با نام کنونی خود آغاز به کار کرد. آثار موجود در موزه شامل کنده کاری روی سنگ، نقاشی با خاک و شن رنگی، نقاشی روی کوزه و شیشه، سوزن دوزی و چهل تکه های پارچه ای هستند که حاصل تلاش زنان بومی و آموزش های مستقیم دکتر نادعلیان می باشند.
فضای موزه با نخل بزرگ، دیوارهای نقاشی شده و سنگ فرش حیاط حال و هوای فرهنگی جزیره را بازتاب می دهد. کتابخانه موزه از سال ۱۳۹۹ فعالیت دارد و به آموزش رایگان کودکان در زمینه هنر، محیط زیست و زبان انگلیسی اختصاص یافته است.
در قلب جزیره یمی از جاذبه های جزیره هرمز، غار الهه نمک با دهانه بیضی شکل و بلورین چون نگینی در میان کوه های رنگارنگ جنوب می درخشد. این غار که با نام های غار فیروزه و غار مراقبه هرمز شناخته می شود، حاصل فعل و انفعالات زمین شناسی و فرسایش آبی و بادی چند هزارساله است. درون غار، جویباری با آب نارنجی رنگ جریان دارد که در میان قندیل های نمکی و حوضچه های آب شور حرکت می کند و جلوه زنده از طبیعت جنوب ایران را به نمایش می گذارد.
دیواره های غار با بیش از ۷۰ طیف رنگی از سفید تا قرمز و قهوه ای پوشیده شده و منشا این رنگ ها، ترکیب فلز آهن با کانی های طبیعی است که جلوه منشوری از نور را پدید می آورد. دهانه غار در ارتفاع نیم متری زمین قرار دارد و عمق آن حدود ۳۰ تا ۴۰ متر است. برخلاف دیگر کوه ها، در این فضا هیچ صدایی بازتاب پیدا نمی کند و همین سکوت عمیق و انرژی مثبت باعث شده از گذشته آن را پناهگاه مراقبه بدانند.
در شمال شرقی جزیره هرمز، دره زعفرانی یا رودخانه طلایی با رنگ های گرم و درخشان خود یکی از چشمگیرترین جلوه های طبیعی جنوب ایران است. این دره حاصل رسوبات آتشفشانی و فرسایش میلیون ساله زمین است و خاک آن به دلیل غنای بالا از اکسید آهن، هماتیت و لیمونیت به رنگ های طلایی، زرد و نارنجی درآمده است.
بستر دره با بلورهای نمکی و لایه های شفاف رسوبی پوشانده شده و در نور خورشید مانند رودی از زعفران می درخشد. اطراف آن کوه های رنگی و صخره های نمکی دیده می شود که هرکدام ساختاری متفاوت از مواد معدنی جزیره دارند. این پدیده علاوه بر اینکه از جاذبه های جزیره هرمز است، به خاطر خاک رنگی در صنعت نقاشی با خاک هرمز نیز کاربرد دارد.
دره رنگین کمان هرمز یکی از شگفتی های زمین شناسی ایران و جاذبه های جزیره هرمز است که در جنوب غرب جزیره هرمز و حدود ۷ کیلومتری مرکز جزیره قرار دارد. این دره حاصل رسوبات و فعالیت های آتشفشانی دوره کرتاسه (حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون سال پیش) است و به دلیل وجود ترکیبات معدنی اکسید آهن، مس و گوگرد، خاک و سنگ هایش در طیف گسترده از رنگ ها دیده می شوند؛ از قرمز، زرد و نارنجی تا سفید، بنفش و قهوه ای در این دره دیده می شود.
دره رنگین‌کمان با مناظر تماشایی و جلوه ای از رنگین کمان روی زمین در کنار خلیج فارس شناخته می شود و یکی از مهم ترین جاذبه های جزیره هرمز است. بازدید از این دره در ماه های آبان تا اسفند، زمانی که دمای هوا بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است، بهترین تجربه را برای گردشگران رقم می زند. در اطراف آن جاذبه هایی مانند دره مجسمه ها، ساحل نقره ای، غار رنگین کمان و قلعه پرتغالی ها قرار دارند.
ساحل لاک پشت ها هرمز در جنوبی ترین بخش جزیره هرمز، بهشت بکر و حفاظت‌شده است که هر سال در اواخر زمستان تا اوایل بهار، میزبان لاک پشت های دریایی سبز و منقار عقابی می شود. این ساحل با صخره طبیعی بلند و دسترسی دشوار، محیطی امن برای تخم گذاری و رشد نوزادان لاک پشت ها فراهم کرده است.
فاصله تقریبی آن از مرکز جزیره ۹ کیلومتر و دسترسی فقط از طریق قایق ممکن است. بهترین زمان بازدید از این ساحل که یکی جاذبه های جزیره هرمز است، از فروردین تا مهر است؛ زمانی که دمای هوا معتدل و فعالیت لاک پشت ها در اوج است. تفریحات ساحلی، غواصی، تماشای غروب و عکاسی از تخم گذاری لاک پشت ها در این ساحل تجربه تکرارنشدنی است.
غار رنگین کمان در جنوب شرقی جزیره هرمز، یکی از شگفتی های زمین شناسی ایران و جاذبه های جزیره هرمز است؛ جایی که جریان آب زیر کوه نمکی، تونلی طبیعی با عمق حدود ۳۰ تا ۴۰ متر را تراشیده است. درون این غار، سنگ های نمکی و رسوبی به شکل لایه های رنگی روی هم نشسته اند و دیواره ای با بیش از هفتاد طیف رنگ ساخته اند.
رنگ ها نتیجه ترکیب فلزاتی مانند آهن با عناصر معدنی اند و در تابستان با افزایش رطوبت، شدت و درخشش بیشتری پیدا می کنند. بخش پایانی غار نقطه اوج زیبایی آن است، جایی که رنگ ها به بیشترین تنوع خود می رسند. در مسیر ورودی، سنگ‌های نمک دیده می شود.
ساحل سرخ هرمز در جنوب جزیره هرمز، یکی از خاص ترین سواحل ایران و جاذبه های جزیره هرمز است که با خاک سرشار از اکسید آهن، منظره شبیه مریخ را در دل خلیج فارس خلق کرده است. این ساحل بخشی از گنبد نمکی فعال هرمز است و آب دریا تا چند متری ساحل، به دلیل ترکیب شدن با مواد معدنی خاک، به رنگ خون در می آید. صدف ها، صخره ها و شن های آن سرخ رنگ هستند و زیر نور خورشید برق می زنند.
خاک سرخ هرمز یا «گلک»، علاوه بر ظاهر چشمگیر، کاربرد خوراکی دارد و مردم بومی آن را در تهیه نان محلی «تمشی» و خوراک دریایی «سوراغ» به کار می برند. بهترین زمان بازدید پاییز و زمستان است، زمانی که گرمای هوا کاهش می یابد و رنگ خاک در زاویه تابش خورشید، پرشکوه به نظر می رسد.
جنگل های حرا جزیره هرمز با وسعتی نزدیک به ۸۵ هزار هکتار، یکی از بزرگ ترین جنگل های دریایی ایران و جاذبه های جزیره هرمز است که در شمال غربی جزیره قشم میان سواحل خلیج فارس واقع شده است. این جنگل، زیستگاهی تالابی از درختان شورپسند یا همان «حرا» است؛ گیاهانی که ریشه هایشان در آب شور فرو رفته اما با پوست تصفیه کننده خود، نمک را دفع و آب را شیرین می کنند.
هر ۶ ساعت یک بار، با پدیده جزر و مد، بخشی از این جنگل از آب بیرون می آید و قابل دیدن است. ارتفاع درختان بین ۳ تا ۶ متر است و در تمام فصول سرسبز می مانند، به همین دلیل به «جنگل همیشه بهار» شهرت دارند. جنگل حرا که از بندر لافت تا روستای طبل امتداد دارد، زیستگاه بیش از ۸۰ درصد آبزیان خلیج فارس در زمان تخم ریزی و پناه گاه پرندگان مهاجر زمستانی است.
ساحل نقره ای جزیره هرمز در شمال غربی جزیره هنگام، یکی از درخشان ترین سواحل ایران و جاذبه های جزیره هرمز است که با ماسه های براق و کانی های معدنی خود چشم هر بیننده ای را خیره می کند. تلالوی این شن ها نتیجه ترکیب ذرات شفاف و فیتوپلانگتون هایی است که در برخورد موج های خلیج فارس، زیر نور خورشید یا در شب، منظره نقره فام می سازند.
این ساحل بکر به دلیل خروج شن ها از منطقه، ورود گردشگر به آن ممنوع شده و تنها از روی دریا قابل مشاهده است. مسیر دسترسی از اسکله کندالو و با قایق سواری ده دقیقه ای تا جزیره هنگام ادامه دارد. بهترین زمان دیدار از ساحل نقره ای، پاییز تا اوایل بهار است که هوای جنوبی معتدل تر و آب های خلیج فارس، با انعکاس نور، این ساحل را به نگینی واقعی تبدیل می کنند.
دره مجسمه ها در جنوب جزیره هرمز، یکی از شگفتی های ایران و جاذبه های جزیره هرمز است که طبیعت در آن نقش مجسمه ساز را بازی کرده است. این دره با وسعت حدود ۴۲ کیلومتر مربع در امتداد ضلع غربی جزیره قرار دارد و تندیس های چندمیلیون ساله بر اثر فرسایش باد و آب در عمق آب های فیروزه ای خلیج فارس شکل گرفته اند.
عمق برخی پرتگاه های آن به ۴۰ متر می رسد و دیواره های رسوبی با دالان های باریک، محیطی زیبا را به وجود آورده اند. از اواسط پاییز تا اوایل بهار، بهترین زمان بازدید از این دره است. مجسمه های سنگی این ناحیه، یادآور جانوران اساطیری و افسانه ای هستند و هر گردشگر با نگاه خود داستانی تازه در آن می بیند. نزدیکی دره به ساحل سرخ، کوه الهه نمکی و قلعه پرتغالی ها فرصت بازدید همزمان از چند جاذبه مهم جزیره را فراهم می کند.
ساحل مفنق در جنوب جزیره هرمز، یکی از درخشان ترین سواحل ایران و جاذبه های جزیره هرمز است که شب ها با درخشش فیتوپلانکتون ها چهره ستاره گون پیدا می کند. این ساحل در دهانه خلیج فارس واقع شده و رنگ سیاه و براق خاکش، جلوه ای شبیه به راه رفتن بر سطح آسمان دارد. فاصله مفنق تا مرکز جزیره حدود ۴۰ دقیقه است و مسیر دسترسی آن ترکیبی از راه خاکی و مسیر پیاده روی است.
در زمستان، بهترین زمان بازدید، دمای هوا معتدل است و در کنار موج های زلال دریا، لاک پشت های پوزه عقابی و پرندگان مهاجر دیده می شوند. گردشگران می توانند در این ساحل به شنا، غواصی، اسنورکلینگ یا قایق سواری بپردازند. این منطقه با اکوسیستم حساس و زیبایی های زمینی و دریایی خود، مقصدی رویایی برای طبیعت گردی جنوب ایران است.
قصر بی بی گل، که با نام قصر بی بی صورت نیز شناخته می شود، یکی از سازه های تاریخی و جاذبه های جزیره هرمز است. این بنا در سمت غرب شهر هرمز و در ارتفاعات قرار دارد و با سبک معماری مشابه برج گلک ساخته شده است. قصر براساس افسانه بومیان به دو خواهر از میان هفت خواهر حاکم بر هرمزگان نسبت داده می شود و از جایگاه مهمی در فرهنگ محلی برخوردار است.
مصالح آن از سنگ و ملات طبیعی است و طراحی خاصی دارد که در برابر رطوبت و بادهای خلیج فارس مقاوم مانده است. اتاق ها و فضاهای باز قصر به گونه ای چیده شده اند که نور طبیعی به داخل نفوذ کند و چشم اندازی دیدنی به دریا و کوه های اطراف ایجاد شود.
دژ خمیر یا قلعه شیخ عمان از مهمترین آثار تاریخی شهرستان بندر خمیر در استان هرمزگان است که قدمتی بیش از یک قرن دارد و در سال ۱۳۸۴ با شماره ۱۳۸۳۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این سازه با مصالح سنگ، گچ و ساروج به سبک قلعه های اروپایی ساخته شده و در چهار گوشه آن چهار برج مدور بلند و میان هر ضلع، برج های کوتاه تر دیده می شود. سردر شمالی قلعه که در ورودی شهر قرار دارد، با تزئینات سنگی و طاق های هلالی جلوه ای باشکوه دارد.
در بخش جنوب غربی، عمارت دو طبقه و در مرکز بنا آب انباری زیرزمینی قرار گرفته که هنوز پابرجاست. دژ خمیر در گذشته کاربری نظامی و دفاعی داشته و چندین بار در دوران نادرشاه، کریم خان زند و ولات مسقط مرمت شده است. این بنای مربع الاضلاع با ضلعی نزدیک به ۱۵۰ قدم، نماد قدرت و معماری جنوب ایران است و در نزدیکی ساحل بندر خمیر، چشم اندازی دیدنی به دریای عمان و تالاب خورخوران دارد.
در کل، جزیره هرمز با تنوع فوق العاده ای از جاذبه های گردشگری، یکی از برترین مقاصد تفریحی در کشور است.
بعد از بازدید از جاذبه های جزیره هرمز نیاز است د رستوران های هرمز انرژی هود را تجدید کنید. بعضی از رستوران‌های معروف در جزیره هرمز عبارتند از:
جزیره هرمز در جنوب ایران دارای جاذبه های گردشگری طبیعی بسیاری است که به عنوان یک مقصد گردشگری محبوب برای مسافران داخلی و خارجی محسوب می‌شود. از جمله جاذبه های جزیره هرمز می‌توان به شن های سفید زاگرس، جنگل های مانگرو، آبشارهای تالاب خور، آبشار نامناسب سیله که در منطقه قشم شمالی قرار دارد، دریاچه های آبی رنگ مثل دریاچه شهر، غارهای بیکران، کوه های بلند و … اشاره کرد. همچنین در جزیره هرمز می توانید شنا و غواصی در دریای عمان، پیاده‌روی در مسیرهای طبیعی و کوهستانی، مشاهده بند پرندگان و حیات وحش و تجربه طعم فوق‌العاده غذاهای محلی را تجربه کنید.
جزیره هرمز نه فقط مقصدی برای تماشای مناظر رنگارنگ، بلکه مکانی برای لمس تاریخ، فرهنگ و زندگی بومی جنوب ایران است. وجود جاذبه های جزیره هرمز به ویژه قلعه تاریخی پرتغالی ها، سواحل سرخ و نقره ای، جنگل های حرا و تفریحات دریایی، این جزیره را به مقصدی کامل برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است. با اکوتور می توانید سفری راحت و به یادماندنی به این بهشت جنوبی برنامه ریزی کنید و زیبایی های خلیج فارس را از نزدیک لمس کنید. برای تجربه سفر به هرمز کافیست تور قشم، هرمز و هنگام را از مجموعه ما رزرو نمایید.
© کلیه حقوق برای سایت اکوتور محفوظ است 2025. ساخته شده با ❤ توسط MeSeo
