جزیره قشم، بزرگترین جزیره مسکونی خلیج فارس، مجموعه ای متنوع از موزه های فرهنگی، مردم شناسی، گیاه شناسی و تخصصی دارد که هر کدام بخش مهمی از میراث ملموس و ناملموس این منطقه را معرفی می کنند. برخی از این موزه ها زیر نظر سازمان منطقه آزاد قشم اداره می شوند و تعدادی نیز به صورت شخصی توسط افراد علاقه مند به حفظ فرهنگ و تاریخ جزیره ایجاد شده اند. بازدید از این موزه ها فرصت مناسبی برای شناخت طبیعت، زندگی، هنر و تاریخ مردم خونگرم جزیره فراهم می کند.
باغ موزه گیاه شناسی قشم از موزه های قشم است که در سال ۱۳۸۸ در زمینی به مساحت ۴۵ هزار مترمربع افتتاح شد. هدف اصلی این مجموعه، حفظ و تکثیر گونه های مختلف گیاهی از طریق روش هایی مانند قلمه، کشت بافت، بذر و تولید گونه های نادر است. آزمایشگاه تجزیه آب، فناوری نوین در تولید گیاهان و بخش های تخصصی شناسایی خاک نیز در این مجموعه فعالیت می کنند که آن را به یک مرکز علمی و گردشگری تبدیل کرده است.
فضای باغ با آبشار، برکه ها، غار سنگی و تونل هایی که با سنگ های مالون و رنگارنگ طراحی شده اند، جذابیت زیادی برای بازدیدکنندگان ایجاد کرده است. این باغ همه روزه از ساعت ۱۷ تا ۲۳ و در روزهای جمعه و تعطیلات از ساعت ۱۹ تا ۲۳ پذیرای گردشگران است و مکانی مناسب برای علاقه مندان به طبیعت و گیاهان محسوب می شود.
موزه ژئوپارک قشم از جمله موزه های قشم است که در سال ۱۳۴۷ توسط سازمان منطقه آزاد قشم راه اندازی شد و بخش های آن شبیه سازی جاذبه های طبیعی و فرهنگی جزیره را در بر می گیرد. بازدیدکنندگان می توانند جنگل های حرا، غار نمکدان، دره ستارگان و ساحل تخم گذاری لاک پشت های پوزه عقابی را به صورت نمونه سازی شده همراه با صدای جانوران مشاهده کنند. بخش فسیل شناسی و مجموعه تاکسیدرمی پرندگان، خزندگان و حشرات نیز جذابیت ویژه ای دارد.
این موزه همچنین به صنایع دستی زنان قشم اختصاص داده شده و آثاری مانند خوس دوزی، گلابتون دوزی، گلیم، صنایع دریایی، سازهای محلی مانند عود و دهل را عرضه می کند. موزه ژئوپارک بهترین مکان برای آشنایی با ترکیب طبیعت و فرهنگ مردم جزیره به شمار می آید.
صالح روزبه در سال ۱۳۹۰ با جمع آوری چند وسیله قدیمی مانند چراغ نفتی، ظرف گلی و زنبیل، موزه شخصی خود را پایه گذاری کرد. در طول هشت سال، تعداد اشیای این موزه به بیش از ۴۵۰ قلم رسید که حدود ۲۰۰ مورد از آن ها توسط مردم اهدا شده است. این موزه امروز مجموعه ای غنی از وسایل مربوط به آشپزخانه، خانه، کشاورزی، نجاری، موسیقی و زیورآلات سنتی زنان قشمی را دربر دارد.
بازدید از این موزه فرصت آشنایی با سبک زندگی و ابزارهای سنتی جزیره را فراهم می کند. اقلامی مانند صندوق نگومی، منجور، پروند، تولک، برقع، عود و تنبک بخشی از این گنجینه فرهنگی هستند که تاریخچه زندگی مردم قشم را به خوبی روایت می کنند. بازدید از موزه های قشم را در تور قشم، هرمز و هنگام برای آشنایی بیشتر با فرهنگ مردم قشم پیشنهاد می کنیم.
عبدالقادر صالحی، پس از سفر به دبی و مشاهده اشیای متعلق به فرهنگ ایرانی در موزه های آن شهر، تصمیم گرفت موزه ای در روستای خود ایجاد کند. او بیش از ۳۰۰ قلم وسیله را از خانه های قدیمی جزیره گردآوری کرده که بیشتر آن ها با موضوع دریانوردی، صید ماهی و مشاغل سنتی مرتبط هستند.
این موزه همچنین مجموعه ای از ابزار آشپزخانه و وسایل زندگی روزمره مانند گراشی، اشکنه، پریموس، جوغن، گهواره و دله قهوه را شامل می شود. هدف صالحی معرفی فرهنگ و اصالت مردم قشم به گردشگران داخلی و خارجی است و بازدیدکنندگان این روستا می توانند ضمن بازدید از موزه های قشم، با سبک زندگی گذشته مردم آشنا شوند.
عبدالله سفاری، با عشق به میراث گذشته، طی سال ها اشیای مرتبط با زندگی سنتی و دریانوردی جزیره را در این موزه از سری موزه های قشم جمع آوری کرده است. او برخی از این وسایل را از افراد مسن روستا خریداری یا به امانت گرفته تا نام و خاطره اجدادشان حفظ شود. مجموعه او شامل لنج، ابزار ماهیگیری، ظروف آشپزخانه، مخازن آب، سکه ها، اسکناس ها و لباس های محلی است.
آلات موسیقی مانند دهل، دف و نی، تختخواب های قدیمی، گهواره های چوبی و ابزار کشاورزی نیز در این موزه به نمایش درآمده اند. بازدید از موزه ناخداعلی سفری به گذشته زندگی سنتی روستاهای قشم را رقم می زند.
این موزه یکی از موزه های قشم است که در ساختمانی تاریخی متعلق به یک خان قدیمی ایجاد شده و بعدها تحت مالکیت سازمان منطقه آزاد قشم به عنوان اکوموزه فعالیت کرده است. مجموعه آن شامل لنج های سنتی ماهیگیری، ابزار کشاورزی، وسایل نجاری، ظروف سفالی و وسایل خانگی مانند صندوق نگومی و گهواره کودکان است.
موزه مردم شناسی لافت، با حفظ معماری اصیل خانه های قدیمی، فضایی ارزشمند برای شناخت زندگی روزمره، کار و هنر مردم منطقه فراهم کرده و بخش مهمی از فرهنگ روستایی جزیره را ثبت کرده است.
محمد زبیری بیش از دو دهه اشیای قدیمی مرتبط با دریانوردی و زندگی روستایی را گردآوری کرده است. این موزه یکی از مجموعه موزه های قشم است که دارای ابزارهای دریانوردی، وسایل آشپزخانه، گهواره های چوبی، لباس های محلی و سنگ های قبر با قدمتی تا ۴۲۳ سال است.
اشیای شاخص این مجموعه شامل قایق چوبی، تولک، پشک پلی، ظروف سفالی، فانوس، آسیاب سنگی و باربند شتر هستند. این موزه نقش مهمی در انتقال دانش زندگی نسل های گذشته به بازدیدکنندگان و حفظ هویت فرهنگی دیرستان دارد.
علی سفاری از سال ۱۳۹۰ وسایل قدیمی روستای گورزین و مناطق اطراف را جمع آوری کرده است و یکی از خاص ترین موزه های قشم را راه اندازی کرده است. این موزه علاوه بر اشیای مردم شناسی مانند ابزار کشاورزی، جهله، حب، گهواره و ظروف ساروجی، بخشی مرتبط با گیاه شناسی دارد.
فضای باغ موزه سه هکتاری گورزین، با مشارکت سازمان منطقه آزاد قشم ایجاد شده و برنامه هایی برای توسعه شامل احداث سالن نمایش و پارکینگ دارد. این موزه می تواند با جذب گردشگران از طریق گسترش امکانات، نقش اقتصادی نیز برای روستا ایفا کند.
این پارک موزه یکی از موزه های قشم به عنوان یک مجموعه زنده، در فضایی به وسعت ۴۳ هکتار، سنت لنج سازی و دریانوردی بادبانی را حفظ و معرفی می کند. مدیریت آن تحت پوشش شرکت تعاونی توسعه روستایی گوران و ژئوپارک منطقه آزاد قشم قرار دارد.
هدف اصلی این مجموعه، احیای مهارت لنج سازی شش هزار ساله ایران و آموزش این هنر به نسل جدید است. بازدیدکنندگان علاوه بر مشاهده روند ساخت لنج ها، می توانند در کارگاه ها، غرفه ها و رستوران سنتی منطقه، تجربه ای کامل از زندگی دریانوردی جنوب ایران داشته باشند.
موزه های قشم بخشی ارزشمند از میراث فرهنگی، طبیعی و مردم شناسی جزیره را در قالب مجموعه هایی متنوع به نمایش می گذارند. تنوع این موزه ها، از باغ گیاه شناسی و ژئوپارک گرفته تا موزه های شخصی روستایی، فرصتی بی همتا برای لمس تاریخ و زندگی محلی ایجاد می کند. با برنامه ریزی بازدید از این مکان ها، می توان در یک سفر کوتاه، تصویری جامع از فرهنگ، هنر و طبیعت قشم به دست آورد.
© کلیه حقوق برای سایت اکوتور محفوظ است 2025. ساخته شده با ❤ توسط MeSeo
