استان سیستان و بلوچستان

 استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۱۸۷۵۰۲ کیلومتر مربع ، در جنوب شرقی ایران واقع شده است.

• این استان پهناور در سمت شرق با کشور پاکستان ۹۰۰ کیلومتر و با کشور
• افغانستان ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد؛ در قسمت جنوب با دریای عمان به
• طول تقریبی ۲۷۰ کیلومتر مرز آبی دارد و از قسمت شمال و شمال غرب با
• استان خراسان به طول ۱۹۰ کیلومتر و در قسمت غرب با استان کرمان به
• طول ۵۸۰ کیلومتر و با استان هرزمگان به طول ۱۶۵ کیلومتر همجوار است.
• این استان از دو ناحیه سیستان و بلوچستان تشکیل یافته است که از لحاظ طبیعی با یکدیگر کاملا متفاوتند.
• ناحیه سیستان ۸۱۱۷ کیلومتر مربع ، در قسمت شمالی این استان قرار دارد و
• حوزه مسطح و مسدودی است که از آبرفت های دلتای قدیمی و فعلی رود هیرمند تشکیل شده.
• ناحیه بلوچستان به مساحت ۱۷۹۳۸۵ کیلومتر مربع منطقه وسع کوهستانی است که
• حد شمالی آن کویر لوت و حد جنوبی آن دریای عمان است.
• مرزهای طولانی آبی و خشکی استان با کشورهای افغانستان ، پاکستان و کشورهای
• حوزه خلیج فارس ، موقعیت ویژه ای را به آن بخشیده و سبب ایجاد شرایطی خاص شده است.
• چندگانگی و تنوع مذهبی ، گویش های مختلف و نمود
• تعلقات قومی و قبیله ای از دیگر ویژگی های اجتماعی این استان است.
• بندر یا جزیره چابهار نیز به عنوان محلی برای کسب و کار و بازار خرید اجناس با قیمتی
• مناسب تر از پایتخت میباشد،جزیره چابهار در قسمت جنوبی استان سیستان و بلوچستان در
• جوار دریای عمان واقع شده است. وسعت این جزیره ۲۵ هزار کیلومتر بوده که ۱۳۰ کیلومتر آن مرز خاکی است.

موقعیت استان سیستان و بلوچستان

 

مهمترین رودخانه های استان 

• رودخانه هیرمند تنها شریان حیاتی سیستان ، رودخانه باهوکلات (سرباز) پرآب ترین رود بلوچستان ،
• رود بمپور ، رود کاجو ، رودخانه کهیر و رودخانه کارواندر.
• همچنین دو دریاچه در این استان قرار دارند که یکی بنام دریاچه هامون در دشت سیستان
• با وسعت حدود ۱۸۰۰ کیلومتر مربع و دیگری بنام دریاچه جزموریان در غرب بلوچستان.

شهرهای این استان سیستان و بلوچستان

• نیکشهر ، چابهار ، ایرانشهر ، خاش ، زاهدان ، زابل.

مراکز باستانی ، تاریخی و طبیعی استان سیستان و بلوچستان 

دریاچه هامون استان سیستان و بلوچستان

• این دریاچه سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و ارومیه است.
• دریاچه هامون از سه دریاچه کوچک تشکیل شده است که در زمان وفور آب
• به هم متصل میشوند و دریاچه هامون را تشکیل میدهند و بزرگترین پهنه آبهای
• شیرین سیستان را تشکیل میدهد، این دریاچه علاوه بر اثرات مثبت طبیعی ،
• اقتصادی و اجتماعی آن ، در دین زرتشت نیز تقدس خاصی دارد.

 

تپه های گل فشان استان سیستان و بلوچستان 

• این تپه ها با پرتاب حباب های گل و لای از ژرفای زمین ، چشم هر بیننده ای را خیره میکنند.
• مردم محلی از این گل و لای برای درمان بیماریها بویژه بیماری های پوستی استفاده میکنند.
• برای دیدن تپه های گل فشان که اتفاقا پدیده ای کمیاب در سطح جهان
• به شمار می آید ، باید به دو دشت کهیه و تنگ بروید.
• سه تپه گل فشان در فاصله دو دشت کهیه و تنگ در ۲۰ کیلومتری روستای کهیه و
• در مسیر جاده تنگ گالک در شمال غربی شهرستان چابهار قرار گرفته و میانگین
• ارتفاع آنها بین ۱۰ تا ۳۰ متر است.
• از این تپه ها هر ۳۰ تا ۳۶ ثانیه یک بار گل و لای فشرده به همران گاز خارج میشود.

 

پدیده بادهای مونسون استان سیستان و بلوچستان

• بندر چابهار در جنوب شرق کشور علاوه بر مزایای ویژه ای که جهت حمل و نقل دریایی در
• ساحل دریای عمان دارد و نیز یکی از مراکز تولید انواع آبزیان و تامین کننده بیش از ۵۰
• درصد ماهی مورد استفاده در کشور و مکان صید ۸۰ درصد تن ماهیان است ، از
• نظر مزایای گردشگری و جهانگردی در ساحل اقیانوس هند کم نظیر است.
• این بندر چهار فصل که در تمام فصول آن میتوان ایام اوقات فراغت را در آن گذراند و از
• مزایای آب و هوای طبیعی آن بهره گرفت ، پدیده ای دارد بنام بادهای موسمی (مونسون)
• که این بادها باعث میشود دمای هوای تابستان این بندر در گرم ترین زمان از ۳۵ درجه بالای صفر فراتر
• نرود و در زمستان سردترین شب آن دمای بالای ۲۰ درجه را داشته باشد.
• گفته میشود شبیه آب و هوای چابهار را فقط بندر میامی در آمریکا دارد که از نظر
• موقعیت گردشگری و جهانگردی در دنیا جایگاه مناسبی دارد.

 

بندر چابهار استان سیستان و بلوچستان

• بندر چابهار در ماههای تیر و مرداد که هوای بیشتر شهرهای کشور اعم از سردسیر و
• گرمسیر به حدود ۴۰ تا ۴۵ درجه و گاهی مثل شهرهای خوزستان به حدود ۵۰ درجه بالای صفر میرسد
• به علت بهره مندی از جبهه هوای مونسون اقیانوس هند گرمای آن حتی در ظهر به ۳ درجه بالای صفر نمیرسد
• زیرا در مدت این دوماه وزش بادهای مونسونی از روی دریا هوای چابهار را بسیار خنک و فرح بخش میکند.
• چابهار از نظر مناظر طبیعی ساحل آن دارای دیواره های صخره ای طبیعی است ،
• عمق آب در ساحل در حدی است که از یک متر شروع میشود و هرچه به طرف دریا پیشروی میکند
• عمق آن بیشتر میشود و این درحالی است که آب دریای چابهار آن قدر صاف و زلال است که
• سنگ ریزه ها و گوش ماهی های ته دریا دیده میشود.
• وضعیت دریا در این منطقه برعکس دریای خزر که گاهی به خاطر جا به جایی لایه های زمین
• کف دریا مشکلاتی را برای شناگران و استفاده کنندگان از آب دریا
• به وجود می آورد ، در این منطقه به کلی از آن مشکل خبری نیست.
• در طول ساحل دریا به طول چند کیلومتر کوههای سربه فلک کشیده مینیاتوری وجود دارد
• که تصور میشود سالها چند نقاش زبردست با نقوش زیبا این کوهها را نقاشی و نقش و نگار نموده است.
• بخشی از ساحل دریای چابهار پوشیده از جنگل های حرا و قسمت هایی از ساحل پوشیده از
• مراتع سبز و خرمی است که در تمام طول سال انباشت از انواع و اقسام گیاهان مرتعی است.
• در قدیم به این منطقه چهاربهار اطلاق میشد که رفته رفته به چابهار تبدیل شده است.
• یکسان بودن و تغییرات اندک آب و هوا درچهارفصل سال علت اصلی این نامگذاری بوده است.

قلعه سام در استان سیستان و بلوچستان

• این قلعه در فاصله ۲۸ کیلومتری جاده زاهدان به زابل واقع شده است و به شکل ذوزنقه نامنظم است.
• طول قلعه از شرق به غرب ۳۷۶ متر و از جنوب به شمال ۲۹۶ متر است.
• قلعه سام دارای دو دروازه شمالی و جنوبی است که هر کدام دارای برج نگهبانی است.
• این قلعه به زمان پارت ها مربوط است و از خشت خام ساخته شده.
• مجموعه برج های این قلعه بالغ بر ۳۶ برج است. ۹ برج آن بزرگ است که در گوشه های قلعه
• قرار گرفته و ۲۸ برج آن کوچک است که در اطراف قلعه ساخته شده اند.
• این قلعه از چینه دو لایه درست شده؛ به این ترتیب که دیوار در
• وسط قرار دارد و دوطرف آن را با قشر گل پوشانده اند.
• این قلعه که به قلعه تیمور شهرت پیدا کرده در جنوب غربی شهر زاهدان کهنه و
• در بخش پشت زابل واقع گردیده ، و مربوط به دوره های مغول و صفویه میباشد.

 

شهر سوخته استان سیستان و بلوچستان

• شهر سوخته در ۵۰ کیلومتری جنوب شهر زابل و در غرب جاده آسفالته زاهدان – زابل
• در بخش شیب آب این شهر واقع شده است.
• اهمیت سوخته و آثار آنرا میتوان ازدوجهت مورد بررسی قرار داد.
• نخست اینکه در حدود سالهای ۳۲۰۰ تا ۲۰۰ ق.م پایخت سیستان بوده و
• با ۱۵۰ هکتار وسعت در ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد بزرگترین شهر و مرکز تمدن در
• دنیای شرق آنروز بوده است،دوم اینکه آثار موجود در این شهر به طرز شگفت انگیز و
• خارق العاده ای در طول هزاران سال به همان شکل به حالت اولیه باقی مانده اند.
• دو واقعه که در حالت عادی مخرب و زیانبار بوده باعث سالم ماندن آثار شهر سوخته شده است ،
• یکی انحراف رودخانه هیرمند از مسیر و بستر خود ،
• دیگری بالا آمدن مداوم نمک به قشر سطحی زمین در اثر گرما.
• وقتی نتایج مطالعات باستان شناسی در شهر سوخته در سطح ملی و بین المللی انتشار یابد ،
• قطعا سیل کثیری از ایرانگردان و جهانگردان را به اینجا می کشاند.

 

قلعه بمپور استان سیستان و بلوچستان

• قلعه بمپور در شمال بمپور واقع شده.
• این قلعه معروفترین و در عین حال مهمترین قلعه در سراسر بلوچستان محسوب میشود
• که برفراز تپه ای مصنوعی در استان سیستان و بلوچستان ساخته شده است.
• شباهت بنای قلعه بمپور با بناهای دوره ساسانی منطقه از جمله قلعه دختر کرمان و
• قلعه بم نشان میدهد که تاریخ ساخت اولیه تا دوره ساسانیان به عقب برگردد.
• قلعه بمپور در زمانهای مختلف مورد تهدید و تخریب قرار گرفته و آسیب هایی به
• آن وارد شده ولی قلعه بمپور با توجه به حوادث مختلف همچنان استوار و با صلابت پابرجا در ایرانشهر ایستاده است.

 

قلعه ناصری یا قلعه ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان

• بنا بر نوشته متون و مورخین معاصر ، در عهد قاجاریه شخصی به نام ناصرالدوله
• فرمانفرما که در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی حاکم وقت ایالات کرمان و بلوچستان بود ،
• پیشنهاد ساخت یک دژ نظامی عظیم را در فهرج یا پهره به ناصرالدین شاه قاجار میدهد.
• فهرج یا پهره نام قدیم ایرانشهر است که بعد از تصرف این شهر
• بدست قوای رضاخان پهلوی به نام ایرانشهر تغییر نام یافت.
• بعد از ساخت قلعه ، بنام قلعه ناصری یا ناصریه مشهور میگردد و مقر
• حکمرانی بلوچستان که تا آن سال قلعه کهن و عظیم بمپور بود به قلعه ناصری تغییر می یابد.

 

کوه ملک سیاه استان سیستان و بلوچستان

• این کوه در حقیقت آتشفشانی خاموش است که ۱۶۴۲ متر از سطح دریا ارتقاع دارد و در
• کنار راه زاهدان – زابل واقع شده است. این کوه نقطه مرزی مشترک بین ایران و پاکستان و افغانستان است.

 

کوه تفتان در استان سیستان و بلوچستان

• این کوه که در اصطلاح محلی به چهل تن معروف است ، در جنوب شرقی ایران و
• در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان خاش واقع شده است.
• کوه تفتان که آتشفشان تفتان در آن قرار دارد ، بلندترین کوههای بلوچستان را
• تشکیل میدهد و دارای قلل متعدد است، قله آتشفشانی آن بنام چهل تن موسوم است
• که در منتهی الیه جنوب شرقی کوه واقع شده.
• کوه تفتان با ارتفاع ۴۰۴۲ متر از سطح دریا ، یکی از آتشفشانهای
• نیمه فعال ایران محسوب شده و از دهانه ان دائما بخار گوگرد خارج میشود.

 

دریاچه سه دریا استان سیستان و بلوچستان

• این دریاچه از سه دریاچه کوچک در قلل کوه تفتان تشکیل شده است که عمق
• دو دریاچه قسمت شمالی کم و اغلب دارای آب گوارا است و دریاچه دیگری که
• نسبتا بزرگتر است ، آب دائمی و شور دارد. این پدیده از جاذبه های طبیعی ویژه ناحیه بلوچستان است.

 

قلعه حیدرآباد خاش استان سیستان و بلوچستان

• قلعه حیدرآباد در جنوب شرق خاش از جمله آثار تاریخی مهم شهرستان خاش به شمار میرود.
• این قلعه در سال ۱۹۲۰ میلادی توسط شخصی به نام عیدوخان ساخته شد و تا سال ۱۳۰۷
• هجری شمسی به عنوان محل سکونت همین شخص و خانواده اش مورد بهره برداری قرار گرفت.
• عمده مصالح بکار رفته در قلعه خشت خام و کاهگل است و دارای برج ها و طاق های هلالی
• زیبایی است که توسط سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

 

دشت لوت استان سیستان و بلوچستان

• بزرگترین چاله فلات داخلی ایران دشت لوت است و بخشی از آن بین استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.
• این دشت ، یکی از خشک ترین و گرم ترین دشت های جهان است و کمتر اثری از آب در آن دیده میشود.
• حداکثر بارندگی آن در سال حدود سیصد میلی متر است.
• ارتفاع متوسط دشت ، حدود ششصد متر و پست ترین نقطه آن سیصد متر میباشد.
• قسمت غرب دشت لوت ، بیابان دیگری به نام نمکزار است که در فصل بارندگی بسیار
• صعب العبور میشود ، نیمه شرقی دشت لوت را ریگ روان پوشانیده است.
• قسمتی از لوت جنوبی سرزمین هموار و قابل عبور است.
• در دشت لوت بر اثر تابش شدید آفتاب و بادهای شمالی و غربی ،
• توده های بزرگ ماسه ، همیشه به طرف جنوب و جنوب شرقی در
• حرکت اند و تپه های ماسه ای زنجیره ای را تشکیل میدهند.

 

قلعه پرتغالی ها استان سیستان و بلوچستان

• نام قلعه پرتغالی ها و حوادث تاریخی آن مطمئنا برای هر ایرانی نامی آشناست ،
• اما اگر علاقه مندید که علاوه بر شنیده ها ، این قلعه را از نزدیک ببینید ،
• سری به روستای تیس از توابع بخش دشتیاری بزنید.
• این روستا که در منطقه ای کوهپایه ای در ۵ کیلومتری شمال غرب چابهار واقع شده
• و رودخانه لاوی از آن میگذرد ، در میان کوههای شهباز ، لاوی و بیلبند محصور شده است.
• قلعه پرتغالی ها در این روستای زیبا قرار گرفته و به دلیل قدمت و نوع معماری خاصش تعداد
• بی شماری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب میکند.
• اگر به روستای تیس رفتید بدانید که این روستا از عمده ترین مراکز سوزن دوزی
• در چابهار است و زنان و دختران آن به طرزی زیبا و تحسین برانگیز صنایعی
• را تولید میکنند که ره آورد سفر هر گردشگر به خانه اش میشود.

 

روستای لیپار استان سیستان و بلوچستان

• برای دیدن انواع پرندگان و طبیعت زیبا ، به شما که عازم چابهار هستید توصیه میکنیم
• دیدن روستای لیپار را به هیچ چیز دیگر ترجیح ندهید.
• در ۱۵ کیلومتری شهر چابهار بعد از روستای (رمین) در مسیر جاده ای ساحل گواستر و
• در تنگه ای صخره ای ، دره ای سرسبز و زیبا قرار دارد که از
• بالای آن ، روستای لیپار در میان سبزه زارها خودنمایی میکند.
• در میان دو کوه ، این دره که فاصله چندانی هم ندارند ، آب بندی ایجاد شده
• که آبهای سرگردان اطراف را در خود جمع کرده و به آبگیری به طول ۱۴ کیلومتر
• با انواع بوته ها ، درختچه ها و پرندگان تبدیل شده است.
• در این آبگیر ، انواع بوته ها و درختچه ها از نوع گز ، کلیر و چش و پرندگانی چون چنگر ،
• فلامینگو ، انواع حواصیل ، باقرقره ، تیهو ، عقاب دشتی و خوتکا و همچنین طاووس کن یافت میشود.
• در حوزه حیات وحش نیز تمساح پوزه کوتاه برجسته ترین موجود منطقه چابهار است
• که به طور طبیعی و آزاد زندگی میکند.
• زیستگاه اصلی این تمساح که به نام محلی گاندو خوانده میشود ،
• حدود ۳۸۰ هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در
• چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.

 

آرامگاه سید غلامرسول استان سیستان و بلوچستان

• این آرامگاه در بخش مرکزی شهر چابهار و در بلوار شهید ریگی استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.
• نمای بیرونی آن را یک گنبد سفید رنگ تشکیل میدهد ، نمای داخلی آن شامل
• محراب و طاق نما و مقبره است و دارای تزییناتی گچ اندود شده است که
• کلمات لااله الاالله ، یا محمد و نقاشی هایی از گل در دیوارها جلب توجه میکند.

 

کوه خواجو زابل استان سیستان و بلوچستان

• کوه خواجو تنها عارضه طبیعی دشت سیستان با ارتفاع تقریبی ۶۰۹ متر از
• سطح دریا (حدود ۱۰۰ متر از سطح زمین) است که در
• هنگام پرآبی جزیره کوچکی در میان هامون هیرمند شکل میدهد.
• در این کوه یکی از نوادر سایت های باستانی بازمانده سلسله اشکانیان باقی مانده
• که به تخت جمشید خشتی معروف است، گرچه بسیاری از قسمتهای این بنای خشتی
• به دلایلی چون عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده است ، اما میتوان به نوع معماری این قلعه دست یافت.
• اگر این مطالب برای شما مفید بود به مجله سفر سایت ما حتما سر بزنید